English Deutsch Index

Nederlands

525 Braken

Audio

De volgende bewerking om het hout te verwijderen van de vlasstengel is het braken. Om de vlasvezel van de houtpijp te kunnen scheiden moest de vlasser het gerote vlas eerst kneuzen, men noemt dat braken. Hierbij wordt de houtpijp in kleine stukjes gebroken zodat deze gemakkelijk te verwijderen zijn.

Eerst was er de handbraak, waarmee een klein bosje vlas in een aantal stappen kon worden gebraakt; dat was zwaar werk en ging erg langzaam.

Later gebruikten de vlassers een tonbraak; een apparaat met boven drie kleine getande rollen en onder één grote getande rol. Met een slinger werden de rollen rond gedraaid, het vlas werd de tussen de rollen doorgetrokken en gebraakt.

Na 1935 kwam de elektrisch aangedreven braak die werkte op dezelfde manier als de tonbraak maar veel sneller en krachtiger.

De elektrische braak trekt met grote kracht het vlas naar binnen, de rollen met tanden breken het hout in de stengels.

Het spreekt voor zich dat de vlasser niet met zijn handen moest proberen om vastgelopen vlas naar binnen te duwen.

Vroeger, toen de vlasserij nog een familiale aangelegenheid was, werden het braken en zwingelen gedaan in een zwingelkooi, zoals hier in het museum te zien is.

U kunt nu verdergaan met nummer 530 “Zwingelen”.

English

525 Braken (Breaking)

Audio

The next operation to remove the wood from the flax stalk is called breaking. In order to be able to separate the flax fibre from the wood stalk, the worker had to crush the raw flax first, which is called breaking. The wood stalk is broken into small pieces so that they can be easily removed.

First there was the hand breaking, with which a small bunch of flax could be broken in a number of steps; That was hard work and went very slowly.

Later, the flax workers used a barrel breaker; a device with three small toothed rollers at the top and one large toothed roller at the bottom. The rollers were turned around with a crank, the flax was pulled between the rollers and broken.

After 1935 came the electrically powered breaker which worked in the same way as the barrel breaker but was much faster.

The electric breaker forcefully pulls in the flax, and the toothed rollers break the stem’s wood.

It goes without saying that the worker should not push any jammed flax in with his hands.

In the past, when flax was still a family business, the breaking and scutching were done in a scutching cage, as can be seen here in the museum.