510 Zaadwinning (bij de repelkam)
Om de zaadbollen van de stengel te verwijderen gebruikte men een repelkam. Deze kon door één of twee man bediend worden en hierbij trok men om beurten een handvol vlas door de repelkam.
In deze streek noemt men een hoeveelheid vlas zonder bollen een bos en mét bollen een schrank. Deze naam verwijst naar de wijze waarop het geplukte vlas op het land werd gelegd; namelijk geschrankt.
Bij het repelen met de repelkam vielen de zaadbollen op de grond, daar zaten ook stukken van vlasstengels tussen; dat noemde men bolraap.
De vlasser schepte met de houten kafschop alles wat op de grond onder de repelplank was gevallen op de zeef. Door de zeef te schudden vielen de bollen door de gaten in de zeef en de vlaspijlen, de stukken van stengels, bleven op de zeef liggen (bolraap genaamd). Wat op de zeef bleef liggen werd later met de dorsvlegel nabewerkt. Het gerepelde vlas werd met biezen of vlasbanden in een bos bijeengebonden met een speciale knoop, een voorbeeld hiervan kunt u zien op het filmscherm aan de muur.
Later werd, om het zaad uit de bollen te verwijderen, gebruik gemaakt van de bollenbreker, een houten trechter met onderin een houten rol met vogeltjes-gaas omwikkeld. Door de rol met de slinger te draaien worden de zaadbollen gekraakt en komt het zaad vrij. De schilletjes, bolkaf genoemd, en de zaadjes vallen onder de bollenbreker op de grond en dat moest dan van de grond op het schudbord van de kafmolen worden geschept.
In de kafmolen, ook wel wanmolen genoemd, zit een groot schoepenrad dat als ventilator dient en met een slinger wordt de kafmolen in beweging gebracht.
De wind van de ventilator zorgt ervoor dat het bolkaf wordt weggeblazen.
De zaadjes vallen in een apart gedeelte van de kafmolen, waar het wordt uitgeschept voor verdere bewerking.
U ziet twee verschillende uitvoeringen van deze kaf- of wanmolens.
Het bolkaf diende als voedsel voor de dieren.
Het lijnzaad werd gebruikt als zaaizaad of om lijnolie uit te persen.
Van het overblijfsel van de uitgeperste zaadjes maakte men lijnkoeken voor het vee, dat er een glimmende vacht van kreeg.
U kunt nu verdergaan met nummer 515 “Mechanisatie”.
De QR code voor deze pagina is 
